ШIуагъэ къеты
ШIуагъэ къеты
АР-м гъэсэныгъэмрэ шIэныгъэмрэкIэ и Министерствэ икIэщакIоу я 9 — 11-рэ классхэм арысхэм адыгэ литературэмкIэ олимпиадэ афы
Зэнэкъокъум иапэрэ едзыгъо республикэм икъалэхэм ыкIи ирайонхэм яеджапIэхэм ащыкIуагъ. Ахэм текIоныгъэ къащыдэзыхыгъэхэр олимпиадэм икIэух едзыгъоу Мыекъуапэ щыкIуагъэм къырагъэблэгъагъэх. Iофтхьабзэр Адыгэ къэралыгъо университетым щыкIуагъ.
Адыгэ къэралыгъо университетым адыгэ филологиемрэ культурэмрэкIэ ифакультет идеканэу, филологие шIэныгъэхэмкIэ кандидатэу Хьамырзэкъо Нурыет адыгэ литературэр шIу зылъэгъоу, хэшIыкI фызиIэу зэнэкъокъум къекIолIагъэхэм шIуфэс гущыIэкIэ закъыфигъэзагъ, шIэныгъэ дэгъухэр къагъэлъэгъонхэу, текIоныгъэ къыдахынэу кIэлэеджакIохэм къафэлъэIуагъ.
— Тышъущэгугъы, шъоры неущ адыгэ тхакIохэр, усакIохэр къызхэкIыщтхэр, тилитературэ лъызыгъэкIотэщтхэр, тижабзэ хэзыгъэхъощтхэр, — къыIуагъ Нурыет.
Факультетым ипащэ къызэриIуагъэмкIэ, хабзэ зэрэхъугъэу, республикэ зэнэкъокъум икIэух едзыгъо Адыгэ къэралыгъо университетым щэкIо. Олимпиадэм текIоныгъэ къыщыдэзыхыгъэхэм я 11-рэ классыр къаухэу адыгэ филологиемрэ культурэмрэкIэ факультетым чIэхьанхэу къызыкIохэкIэ, адыгабзэмкIэ ушэтынхэм ачIыпIэ балли 100 афагъэуцу. Адыгэхэм ямызакъоу, урысхэу адыгабзэр зэзыгъашIэхэрэ кIэлэеджакIохэри мы зэнэкъокъум чанэу зэрэхэлажьэхэрэр ыкIи ахэм ащыщыбэм текIоныгъэ къызэрэдахырэр шIукIэ къыхигъэщыгъ.
— Адыгэ литературэр дэгъоу зышIэхэу, кIэлэеджакIохэу, ахэр езыгъаджэхэрэ кIэлэегъаджэхэу зэнэкъокъум къекIолIагъэхэм сигуапэу зыкъышъуфэсэгъазэ. Мы зэнэкъокъур къин къышъущымыхъунэу сэгугъэ. Адыгэ литературэр дэгъоу зэжъугъашIэмэ, шIогъэ ин къытыщт, ащ дунаир къыбгурегъаIо, шIумрэ емрэ зэхэпфыным уфегъасэ, адыгэ шэн-зэхэтыкIэ хабзэхэр тегъашIэх. Ахэм татетэу тыпсэуным адыгабзэр фэIорышIэ, — къыIуагъ АР-м гъэсэныгъэмрэ шIэныгъэмрэкIэ и Министерствэ иIофышIэу Мамый Мариет.
Лъэпкъ еджапIэхэм я 9 — 11-рэ классхэм апае зэхагъэуцогъэ гъэцэкIэнхэр зыфэгъэхьыгъэхэм кIэкIэу къатегущыIагъ Адыгэ къэралыгъо университетым адыгэ филологиемкIэ икафедрэ идоцентэу Цэй Бэллэ. Ащ къызэриIуагъэмкIэ, гъэцэкIэнхэр едзыгъуищэу зэтеутыгъэх. ГъэрекIорэм елъытыгъэмэ, IофшIэнхэр макIэу зэблахъугъэх. Апэрэ гъэцэкIэныр тест шIыкIэм тетэу зэхащагъ. УпчIэ 30-мэ джэуап тэрэзхэр къаратыжьынхэ фэягъ. ЯтIонэрэ гъэцэкIэным хахьэу диктант атхыгъ. Ящэнэрэр «творческэ IофшIэн» зыфаIорэр ары. Сурэт шIыгъэр апашъхьэ илъэу ащкIэ сочинение цIыкIу зэхагъэуцонэу щытыгъ. ЗэкIэмкIи балли 100 кIэлэеджакIохэм рагъэкъун фае.
IофшIэнхэм уасэ афашIыщт АР-м гъэсэныгъэмрэ шIэныгъэмрэкIэ и Министерствэ иIофышIэу Мамый Мариет, адыгэ филологиемкIэ кафедрэм идоцентхэу Хъуажъ Нурыет, Ламыкъо Бэллэ ыкIи Цэй Бэллэ, Андырхъое Хъусен ыцIэ зыхьырэ кIэлэегъэджэ колледжым ипащэ игуадзэу Терчыкъо Лидэ.
Бэгъ Зарэ Пэнэжьыкъое гурыт еджапIэм ия 9-рэ класс щеджэ, апэрэу адыгабзэмкIэ олимпиадэм хэлажьэ.
— Районым щыкIогъэ зэнэкъокъум текIоныгъэ къыщыдэсхи, республикэ олимпиадэм икIэух едзыгъо сыхэлэжьэнэу сыкъырагъэблэгъагъ. Адыгэ усакIоу, тхакIоу тиIэхэм атхыгъэхэм сяджэнэу сикIас. Анахьэу КъумпIыл Къадырбэч, МэщбэшIэ Исхьакъ ятворчествэ сыгу рехьых. Загъорэ сэри усэ цIыкIухэр стхыхэу мэхъу. АдыгабзэмкIэ тикIэлэегъаджэу ЛIыхъурэе Розэ ныдэлъфыбзэр дэгъоу тегъашIэ, тыбзэ шIу тлъэгъоу, уасэ фэтшIэу тыкъегъэтэджы.
Адыгэ республикэ гимназием адыгабзэмкIэ икIэлэегъаджэу Мэлгощ Лидэ къызэриIуагъэмкIэ, адыгэ купхэм адыгабзэмрэ литературэмрэ арегъэхьы. Илъэс къэс мыщ фэдэ зэнэкъокъухэм икIэлэеджакIохэр ахегъэлажьэх ыкIи текIоныгъэр къыдахы. Мыгъэ гимназием икIэлэеджэкIуищ олимпиадэм къыщагъ.
— Ебгъаджэхэрэ кIэлэцIыкIухэм текIоныгъэ къыдахыным фэшI икъоу уадэлэжьэн фае. Гукъау нахь мышIэми, адыгабзэмкIэ сыхьат пчъагъэу тиIэр макIэ, тфикъурэп. Ащ пае урок ужым етIани игъэкIотыгъэу Iоф адэтэшIэ. Чылэмэ къарыкIыгъэ кIэлэеджакIохэу жабзэ зыIулъхэм, хабзэр дэгъоу зышIэхэрэм къалэм дэсхэр ябгъэнэкъокъунхэр къин. Ар къыдэтлъытэзэ, амалэу тиIэр зэкIэ тэгъэфедэ, адыгабзэр куоу зэрядгъэшIэщтым Iоф дэтэшIэ. Непэ я 9 — 11-рэ классхэм арыс сикIэлэеджэкIо нэбгырищ олимпиадэм хэлажьэ. Лъэшэу сащэгугъы шIэныгъэ куухэр къагъэлъэгъонэу, текIоныгъэ къыдахынэу.
"Адыгэ макъэм" иобозреватель КIАРЭ Фатим.
Сурэтхэр Iэшъынэ Аслъан тырихыгъэх.