Н.Куек Гум ишъэф, бзэм ык1уач1
Гум ишъэф, бзэм ык1уач1
(Къуекъо Налбый къызыхъугъэр илъэс 80 зэрэхъугъэм фэгъэхьыгъ)
Адыгэ тхак1оу, усак1оу, драматургэу, Адыгэ Республикэм искусствэхэмк1э и Заслуженнэ 1офыш1эу, Дунэе черкес премиеу Къандур ыц1эк1э щытым, Адыгэ Республикэм и Къэралыгъо премие ялауреатэу Къуекъо Налбый непэ къытхэтыгъэмэ ыныбжь илъэс 80 хъущтыгъэ. Ащ епхыгъэу 1оныгъом и 13-м Адыгэ лъэпкъ тхъылъеджап1эм «Гум ишъэф, бзэм ык1уач1» зыфи1орэ зэхащэр щык1уагъ, тхак1ом ихэшыпык1ыгъэ тхыгъэхэр зыдэт тхылъми лъэтегъэуцэ фаш1ыгъ.
Зэхэсыгъор къызэ1узыхыгъэр тхылъеджап1эм и1офыш1эу Кучмэз Аминэт. Къуекъо Налбый ищы1эныгъэ ык1и итворческэ гъогу фэгъэхьыгъэ экспозицие гъэш1эгъоным къек1ол1агъэхэр ащ нэ1уасэ фиш1ыгъэх.
Зэ1ук1эр Адыгэ Республикэм искусствэхэмк1э и Заслуженнэ 1офыш1эу Шъхьэлэхъо Светланэ гъэш1эгъонэу зэрищагъ. Къуекъо Налбый сэнаущыгъэ ин зэрэхэлъыгъэр ащ къыхигъэщыгъ: Налбый усак1о, тхак1о, фольклорист, сценарист, критик, литературовед, зэдзэк1ак1у, философ.
Къуекъо Налбый иш1эжь мы зэхахьэм ц1ыфыбэ щызэрищэл1агъ: ежь иуанагъо, и1ахьылхэр, Адыгэ Республикэм иш1эныгъэлэжьхэр, культурэм, телевидением, театрэм и1офыш1эхэр, сурэтыш1эхэр; Республикэм иапшъэрэ ык1и гурыт еджап1эхэм як1элэегъаджэхэмрэ ык1и як1элэеджак1охэмрэ – зэк1эри Къуекъом итворчествэ ш1у зылъэгъурэ ц1ыфых. Театрэм иартистхэр, телевидением и1офыш1эхэр, студентхэр усэ зэфэшъхьафхэм къяджагъэх, Налбый Къуекъом итхыгъэхэр джыри зэ тыгу къагъэк1ыжьыгъэх.
Адыгэ филологиемрэ культурэмрэ яфакультет ик1элэегъаджэхэмрэ ык1и ик1элэеджак1охэмрэ чанэу мы зэхащэм хэлэжьагъэх. Факультетым идеканэу Хьамырзэкъо Нурыет апшъэрэ еджап1эм студентхэм Къуекъо Нальбый итворчествэ зэрэщызэрагъаш1эрэр, ныбжьык1эхэмрэ тхак1омрэ яапэрэ творческэ нэ1осэныгъэр къызэрык1оу зэрэщымытыр, гуры1огъуае студентхэм афэхъоуи къызэрэхэк1ырэр, ау тхыгъэм ыкупк1 зынэсхэк1э, философие куоу хэлъыр зэраш1огъэш1эгъоныр къыхигъэщыгъ. Ныбжьык1э фестивалым къыщагъэлъэгъонэу студентхэм сэмэркъэу к1энэк1элъэ къэш1ынэу Налбый къафитхыгъагъэм къек1ол1агъэхэм къафеджагъ. Мы пьесэ ц1ык1ур уникальнэ къэзыш1ыгъэр парыми къыхимыутыгъэу зэрэщытыр ары. 2005-рэ илъэсым университетым исценэ студентхэм зэ закъо къыщагъэлъэгъогъагъ. Джы факультетым къыщыдэк1рэ ш1эныгъэ журналэу «Псалъэм» къыхаутынэу агъэхьазэрыгъ.
Къуекъо Налбый итворчествэ, анахьэу ипрозэ, адыгэ кафедрэм идоцентэу Хъуажъ Нурьят къытегущы1агъ. Куоу тхак1ом ипроизведениехэр иушэтыгъэу, философие лъапсэу я1эр къихигъэщызэ, осэ ин зэрэритрэр къапш1эу, Н. Къуекъор ежьырк1э зыфэдагъэр къы1отагъ. Ятфэнэрэ курсым щеджэрэ студенткэу Тхьаркъохъо Нафсэт усэу «Ч1ыгур сыгу къыщек1ок1ы» зыфи1орэм къеджагъ.
Къек1ол1агъэхэм зэк1эми Къуекъо Налбый италант лъэныкъуабэу и1агъэр къыхагъэщыгъэх, гукъэкъэк1ыжьхэмк1э къадэгощагъэх.
Адыгэ лъэпкъым иогу хъуау къыхэнэфык1рэ жъуагъоу ти1агъ ык1и ти1 Къуекъо Налбый. Зыми фэдагъэп – ар зэк1эмэ аш1э, ытхыгъэмэ уяджэ зыхъук1э огъэш1агъо, огуш1о, «сыдэу гъэш1эгъона?» уегъа1о. Ащ фэдэ тхэк1о лъэш тилъэпкъ зэри1эмк1э тэгушхо. Къуекъор зэжъоу гупшысэщтыгъэп – Дунэе гупшысак1э 1ак1элъыгъ, куоу, чыжьэу 1абэщтыгъэ. Джырэ нэс къамытхыгъабэрэ къамы1огъабэрэ иусэхэм ахэлъ. Тырэгушхо ащ фэдэ ц1ыф хьалэмэт, тхэк1о, усэк1о лъэш зэрэти1эмк1э.
Тхьаркъохъо Нафсэт, я 5-рэ курсым щеджэ
Студентхэм я Мэфэк1
1оныгъом и 15-м Мыекъуапэ ныбжьык1э проектэу «Парад российского студенчества» зыфи1орэр ящэнэрэеу щык1уа гъ. Республикэм изэхэзыщак1оу хъугъэр Адыгэ къэралыгъо университетыр ары. Хабзэ зэрэхъугъэу, парадыр Мыекъуапэ и Мэфэк1 мафэ дыхагъэунэфык1ы. Парадыр Урысыем ис студентхэм зэк1эми ямэфэк1. Урысые шъолъырым и 46-рэ субъектыр хэлэжьагъ, ныбжьык1э студентхэр телемостк1э зэрэлъэгъугъэх, зэдэгущы1агъэх.
Апшъэрэ ык1и гурыт къэралыгъо еджап1эхэм ащеджэрэ студентхэр быракъхэмрэ ык1и еджап1эхэм ятамыгъэхэмрэ зыда1ыгъхэу Мыекъуапэ иурам шъхьа1эхэу Спортым и Ордэунэу «Кобл Якъуб» къыщегъэжьагъэу Лениным иплощадь нэс къарык1уагъэх.
АКъУ-м иректорэу Хъунэго Рэщыдэ ныбжьык1эхэм зыкъафигъази ш1уфэс сэлам къарихыгъ, гущы1э дахэхэр къари1уагъ. Гурыт еджап1эхэм япащэхэри парадым къыщыгущы1агъэх.
Адыгэ къэралыгъо университетым Адыгэ филологиемрэ культурэмрэ яфакультет истудентхэр чанэу хэлэжьагъэх. Мы мэфэк1ыр анахьэу зыфэгъэшъошагъэу щытыр апэрэ курсым щеджэрэ студентхэр ары. Адыгэ факультетым къыч1эхьэгъэ ныбжьык1эхэр лъэпкъ 1офым ыгъэгумэк1хэу, бзэм изэгъэш1эн фэщагъэхэу щытых. Ныбжьык1эхэм япарад зэрэхэлажьэхэрэр лъэшэу ягуапэу агъэмэфэк1ы, сыда п1омэ Мыекъуапэ иеджап1эхэм яапэрэ курсхэм ащеджэрэ студентхэр зэк1э зэхищагъэх. Ахэр аш1огъэш1эгъонэу къек1ол1агъэх, джы апшъэрэ еджап1эм зэрэч1эсхэр, студент зэрэхъугъэхэр мафэк1ым нахь куоу щызэхаш1агъ. Нахь лъэшэу тистудентхэр зыгъэгуш1уагъэхэр факультетым ишъошэ гъэнэфагъэхэмрэ тамыгъэ хэушъхьафык1ыгъэхэмрэ зэря1агъэр ары. «Бзэр – лъэпкъым ыпс» зыфи1орэ гущы1эхэр ящыгъэнхэм ык1и а1ыгъыгъэ транспорантхэм атетхэгъагъ. Факультетэу зыщеджэхэрэм пшъэрылъ шъхьа1эу и1эр, бзэмрэ лъэпкъ культурэмрэ якъэухъумэм зэрэфэлажьэхэрэр къагъэнэфагъ.
Студент пчъагъэ 1эк1ыб хэгъэгумэ къарык1ыгъэхэу тиеджап1эмэ ащеджэх. Мы мэфэк1ым ахэри къеблэгъагъэх. Студентхэм къагъэхьазэрыгъэ къэгъэлъэгъон гъэш1эгъоным мэфэк1ым къек1ол1агъэхэр ягупэу еплъыгъэх. Непэ фэдэ мэфэк1 гуш1уагъом тапэк1э джыри илъэс пчъагъэрэ студент ныбжьык1эхэр зэхищэнхэу тыфай.
Тхьаркъохъо Нафсэт, я 5-рэ курсым щеджэ